باب المد و القصر

Bab mad dan Qasar

Mad
Pada bahasa: Pertambahan
Pada Istilah: Memanjangkan suara dengan salah satu daripada Huruf Mad ataupun Huruf Lin.

Huruf mad ( ( و ) , ( ا , ( ي ).
- Alif sebelumnya fathah. – قَالَ
- Wau sebelumnya dhammah – يَقُولُ
- Ya sebelumnya kasrah – قِيلَ

Mad terbahagi kepada dua:
- Mad Asli (مد أصلي)
Terjadi sebab adanya huruf mad dengan syarat ada hamzah atau sukun selepasnya. Mad asli juga dikenali sebagai Mad tabi’i. Dibaca dengan kadar 2 harakat.

- Mad Far’i (مد فرعي)
Ialah huruf mad yang bertemu dengan dengan huruf hamzah ( ء ) atau huruf sukun.
Mad far’i yang bertemu dengan huruf hamzah ada 3 jenis:

1. Mad Munfasil – berlaku apabila bertemu Huruf Mad dengan huruf hamzah dalam dua kalimah.
(وأمره إلى اللـه)-
Hukum: Diharuskan panjang.
Mazhab Nafi’ pada mad munfasil:-
Qalun – 2 atau 4 harakat
Warsh – 6 harakat

2. Mad Muttasil – berlaku apabila bertemu Huruf Mad dengan dengan huruf hamzah pada satu kalimah.

-(عن سوء)

Hukum: Wajib dipanjangkan.
Mazhab Nafi’ pada mad muttasil:-
Qalun: 2 harakat
Warsh: 2,4 atau 6 harakat.
*Pengecualian:
pada huruf hamzah yang hak seperti:
فتلقى ءآدم
ataupun yang ditashilkan seperti:
جآء ءآل فرعون
ataupun yang Ibdal seperti:
هؤلاء ءالهة
ataupun yang Naqal seperti:
من الأولى

Pengecualian bagi Warsh untuk 4 atau 6 harakat ada 3 usul:
1. Terdapat huruf yang sukun sebelum huruf hamzah dalam satu kalimah: القرءآن
2. Berlaku pada huruf alif yang selepas huruf hamzah iaitu tanwin pada waqaf: دعآء, ندآء
3. Apabila datang huruf mad selepas Hamzah Wasal.
Maka pada 3 usul ini bagi Warsh hanya dibaca 2 harakat.

Namun terdapat dua kalimah yang dikecualikan iaitu:
Satu kalimah: يؤاخذكم
Dua kalmiah: إسراءيل
Hukumnya 2 harakat bagi Warsh.
Pada kalimah الآن – 2 wajah bagi Warsh.
1. 2 harakat sahaja pada alif yang selepas huruf Lam.
2. 4 atau 6 harakat ketika badal.

Berkata Rahimahullah pada kalimah الآن dalam Surah Yunus ada tujuh wajah ketika wasal.
1. Ibdal huruf hamzah wasal 6 harakat kemudian tashil
2. Ketika waqaf bagi Warsh ada sembilan wajah, bersama Warsh ialah Qalun:
- Ibdal huruf hamzah wasal 6 harakat berserta 2,4 atau 6 harakat pada mad badal selepas huruf lam.
3. Dipendekkan (Taqsir) huruf hamzah wasal dengan 2 harakat dan baginya 3 wajah pada mad badal yang selepas huruf lam.
4. Tashil huruf hamzah wasal dengan 3 wajah pada mad badal yang selepas huruf lam maka ianya menjadi 6 wajah.
Dan bagi Qalun ada 3 wajah sahaja.
1. Ibdal huruf hamzah wasal 6 harakat
2. Atau 2 harakat
3. Atau tashil dan daripadanya 2 harakat pada mad badal selepas huruf lam.

Pada kalimah kedua (عادًا الأولى) berbeza padanya bagi Warsh.
1. 2 harakat sahaja dan wajah ini Iqtisar keatas Imam ad-Dani pada kitab Al-jami’
2. 2,4 atau 6 harakat yang disebut imam ad-Dani pada kitab at-Taisir.

Jenis kedua daripada mad far’i ketika waqaf keatas sukun.
1. Sukun Asli 2. Sukun ‘Arid
Maka sukun asli terdapat ketika wasal dan waqaf dan terjadi mad dengan sebab mad yang lazim yang demikian itu daripada mad yang sebelum sukun.
Maka disebut mad lazim:-
1. Mad Lazim Kalimi 2. Mad Lazim Harfi

1. Mad Lazim Kalimi

Pengenalan: apabila datang selepas huruf mad ketika waqaf dan wasal pada sati kalimah. Mad lazi Kalimi terbahagi kepada 2:
1. Musaqqal (مثقل)
Apabila datang selepas huruf itu ialah huruf yang bersyaddah
- ولا الضآلين / الحآقة

2. Mukhaffaf (مخفف)
Apabila datang huruf mad selepas huruf yang sukun sahaja
- محياي / الآن
Hukumnya; Dibaca 6 harakat bagi Qalun ketika wasal dan waqaf.

2. Mad Lazim Harfi
Berlaku ketika huruf mad yang terdapat huruf-huruf pembukaan surah bertemu dengan sukun asli dan huruf sukun tersebut diidghamkan ke dalam huruf selepasnya.
(السين / اللام / الكاف / القاف)
Dan mad lazim harfi terbahagi kepada 2:
1. Musaqqal (مثقل)
Dinamakan musaqqal kerana huruf sukun selepas huruf mad tersebut diidghamkan kedalam huruf selepasnya.
- الم / طسم

2. Mukhaffaf (مخفف)
Dinamakan mukhaffaf kerana huruf sukun selepas huruf mad tersebut diidghamkan ke dalam huruf selepasnya.
- حم / ن / ق.

Tetapi ada dua wajah pada huruf ‘ain (ع) dalam kalimah (كهيعص) dan ( حم عسق) bagi semua qurra’.
1. 4 harakat kerana berlaku pada huruf ain mad lin.
2. 6 harakat lebih afdal dari 4.

طه – Qalun membaca 2 harakat kerana daripadanya huruf hijaiyyah hanya dua huruf.

Pada awal surah Ali Imran (الم اللـه...)
1. Mad 6 harakat.
2. Membariskan huruf mim dengan fathah pada kadar 2 harakat.

الم أحسب)) bagi Warsh ada 2 wajah ketika wasal iaitu naqal harakat ke 4 ke kepada huruf mim adapun ketika waqaf, Warsh bersama qurra’ lain.

An-Nazim menyatakan mad lin ada dua jenis:
1. Mad Lin Mahmuz – apabila berlaku hurf ya atau wau yang sukun dan sebelumnya baris fathah dan selepasnya huruf hamzah.
- سوءه, كهئة.
Bagi Warsh ada dua wajah iaitu 4 harakat dan 6 harakat ketika wasal dan waqaf.
Dan bagi qurra’ lain bersyarat iaitu jika berlaku huruf hamzah pada akhir kalimah sahaja dan bagi mereka ada 3 wajah: 2,4 atau 6 harakat.
2. Warsh bersependapat dengan baqi qurra’ untuk tidak membaca dengan 2, 4 dan 6 harakat jika tiada huruf hamzah seperti خوف, بيت.

Warsh pada kalimah (سوءاتهما) ada 4 wajah.
1. 2 harakat pada huruf wau dan 2 harakat pada badal.
2. 2 harakat pada huruf wau dan 4 harakat pada badal.
3. 2 harakat pada huruf wau dan 6 harakat pada badal.
4. 4 harakat pada huruf wau dan 4 harakat pada badal.

Dan bersepndapat dengan Warsh ialah ahli ada’ keatas memendekkan 2 harakat pada huruf wau yang pertama yang selepas huruf mim pada kalimah الموءودة dan موئلا.
Dan makdud dengan memendekkan huruf wau pada 3 kalimah ini الموءودة, موئلا, dan سوءات yang berbunyi dengan huruf wau selain dari mad mutlak seperti bunyi huruf wau pada فوقكم.

Published by:
Zamakhshari